همه ی هستی مَظهر صفت خالقیت اویند

خداوند حیّ و عالم و قادر است، نه امور خلق و خلقت را به کسی واگذار کرده و نه از کسی کمک گرفته است[1]. اما بالعَرَض همه ی نظام هستی دست اندر کار خلقتند. از باکتریِ تک سلولی گرفته تا جهان های بزرگ و ملائکه و معصومین همه در کار خلق و در امر خلقت دخالت دارند. اگر بگوئید که خداوند باکتری تک سلولی را به دو سلول تبدیل می کند و خداوند باعث به وجود آمدن من می شود و... همه ی اینها را از نظر توحید افعالی من هم می گویم ولی در جهان خلقت مسأله ای دیگر هم برقرار است و آن علّیِت اسباب است به إذن الله؛ یعنی باکتری باعث تولید دو سلول می شود، پدر و مادر عامل تولد بچه اند و ملائکه در امر خلقت فاعلند. خداوند بی تفاوت نیست اما بی علل و اسباب نیز کار نمی کند: أبَی اللهُ أن یجریَ الأمورَ إلا بأسبابها. چون قانون خدا تبدیل و تحویل ندارد، سنت او بر این است که علل را در کارِ قهری خود آزاد بگذارد.